انتخاب مسئول اول در سازمان مجاهدین
کلیه احزاب و سازمان‌های سیاسی در بالاترین نقطه هرم تشکیلاتی خود منصبی دارند که گرداننده تمامی امور آن حزب و سازمان است.
منصبی با اسامی تقریبا یکسان.
مجاهدین خلق این موضع را موضع «مسئول اولی» سازمانشان می نامند.
مسئول اول در سازمان مجاهدین خلق ایران در واقع معادل «دبیرکل» در احزاب و سازمان‌های سیاسی دیگر است.
همان که در احزاب مختلف از آن به عنوان دبیر اول، رییس دفتر سیاسی، رییس کمیته مرکزی یا رییس هیات اجرایی و رییس کمیته اجراییه هم نام می برند
ولی در هر حال و در تمامی این موارد، این موضع واجد بیشترین قدرت و بالاترین اتوریته تشکیلاتی درآن احزاب و سازمان‌هاست.
البته در سازمان مجاهدین خلق ایران، مسئول اول کسی است که بیشترین مسئولیت (وظایف) را در پیشبرد سازمان و خطوط و برنامه‌های آن بر عهده دارد،
مسئولی که بیش از همه و پیش از همه باید پاسخگوی خوب و بد سازمان به شورای مرکزی و دیگر نهادهای زیر دستش و مجوعه مجاهدین باشد.
حال سوال این است که: آیا این تفاوت در استفاده از عنوان‌های بالا، یک بازی با کلمات است؟
آیا تنها یک بومی سازی به اصطلاح فرهنگستانی - لغوی و نوعی ویژه سازی در شکل است؟
یا نشان از یک تفاوت محتوایی هم دارد؟ چرا که سازمان مجاهدین هم تا سال‌ها قبل، دارای کمیته مرکزی و دفترسیاسی بود اما همان زمان هم شناخته شده‌ترین چهره مجاهدین، مسئول اولشان بود.
و نهایتا اینکه چگونه می توان حقیقت این تفاوت را دریافت؟
نگاهی به پرسدورهای انتخاباتی درون مجاهدین، ما را در شناخت حقیقت این تفاوت، کمک می کند.
ترتیب انتخاب مسول اول در مجاهدین به این ترتیب است که: مجاهدین خلق، مسئول اول خود را در یک پروسه انتخاباتی سراسری در تمامی سطوح تشکیلاتی که شامل 3 مرحله می شود، بر می گزینند.
مرحله اول انتخاب مسئول اول در سازمان مجاهدین
در مرحله اول، که «شور« اول نام دارد، شورای مرکزی سازمان در نشستی سراسری با حضور کلیه اعضای خود (که توسط رییس شورای مرکزی و به فراخوان وی گرد می آیند) کاندیداهای خود برای این موضع مسئولیت را انتخاب و به «شور دوم» معرفی می کند.
[caption id="attachment_28145" align="aligncenter" width="800"]
انتخاب مسئول اول در سازمان مجاهدین[/caption] در مرحله اول، کلیه اعضای شورای مرکزی با رای مخفی می توانند خود یا دیگری را کاندیدای مسئول اولی سازمان کنند. رای گیری با برگه رای بدون نام و به صورت مخفی توسط نهاد پرسنلی سازمان و مدیریت اعضای حاضر شورای مرکزی انجام می شود.
البته آنچه تا کنون و در عمل مشاهده شده این بوده که در هیچ دوره یی کاندیداهایی که در «شور» اول معرفی شده و هرکدام به تعدادی آورده‌اند، هرگز خودشان را کاندیدای این موضع مسئولیت نکرده اند و خود پیشقدم اشغال این موضع مسئولیت نشده‌اند ( نکته‌ای که همیشه منتخبان در اولین کلامشان در جریان انتخابات و در اولین صحبت‌های رسمی‌شان نیز به زبان آورده‌اند). این یکی از مهمترین تفاوت‌های مجاهدین با دیگر سازمان‌ها و احزاب سیاسی مشابه بوده و هست. تجربه تاکنونی مجاهدین نشان داده که در «شور» اول اگر نه مطلقا اما معمولا هر عضو شورای مرکزی مجاهدین، افراد دیگری غیر از خودش را کاندیدای مسئول اولی سازمان کرده!
به همین علت، درون سازمان پدیده‌ای به اسم « مبارزه انتخاباتی» یا «رقابت کاندیداها» با همدیگر وجود ندارد و به جای مبارزة انتخاباتی تلاش هر کاندیدا برای معرفی هرچه بیشتر و بهتر کاندیداهای دیگر به جای خودش دیده می شود.
مرحله دوم انتخاب مسئول اول مجاهدین
کاندیداهای بر آمده از شور اول در شور دوم در معرض انتخاب مسئولان و کادرهای سازمان قرار می گیرند. در شور دوم هم امکان کاندیداتوری هر مجاهد دیگری کماکان وجود دارد. مسئولیت برگزاری سلسله نشست‌های «شور دوم» با شورای مرکزی و نهادهای پرسنلی دست اندر کار انتخاب مسئول اول است.
در این مرحله نیز رای گیری به صورت مکتوب (بدون اسم رای دهنده) و با رای مخفی حاضران انجام می گردد و کاندیداهای نهایی به شور سوم معرفی می شوند.
مرحله نهایی انتخاب مسئول اول مجاهدین
کاندیداهای برآمده از شور دوم، در آخرین مرحله یعنی «شور سوم» در گردهمایی سراسری مجاهدین که معادل کنگره یا مجمع عمومی در دیگر سازمان‌ها و احزاب است، در معرض انتخاب و رای گیری کلیه اعضا،کادرها و مسئولین سازمان (در ظرف واحد) قرار می گیرند و به این ترتیب مسئول اول سازمان مجاهدین خلق ایران با رأی تمامی مجاهدین انتخاب می شود.
حال باید دید مسئول اول در مجاهدین چه چیزی به دست می آورد؟
واقعیت این است که « مسئول اول» شدن در سازمان مجاهدین خلق ایران نه تنها هیچ امتیاز مادی یا دستاورد شخصی برای مسئول اول انتخاب شده و زندگی خصوصی وی به دنبال ندارد! بلکه هیچ حیطه فرا قانونی یا ابهت و اقتدار شخصی از جنس هیمنه و کیش شخصیت کاذب هم برای فرد انتخاب شده ایجاد نمی کند.
تنها پیامد «مسئول اولی» در سازمان مجاهدین، کار و مسئولیت بیشتر، تعهدات سنگین‌تر و حسابرسی افزون‌تر است و بس! چرا که «مسئول اول» هم به یک علت ساده ( یعنی رزمنده بودن) دنبال چیزی برای فرد خودش نیست و مانند دیگر مجاهدین و البته پیشاپیش آنها و بیشتر از آنها، تمامی زندگی و هستی خود را وقف مبارزه تمام عیار برای سرنگونی فاشیسم مذهبی حاکم بر ایران کرده و می کند.
مسئول اول مانند دیگر مجاهدین و با آنها زندگی می کند، همان امکانات همگانی دیگر مجاهدین را دارد و مانند آنها همه زندگی‌اش در الزامات ضروری اجرای مسئولیتش خلاصه می شود.
رسیدن به چنین ساز و کارهای انتخاباتی متفاوتی، از دل نیم قرن مبارزه با دو دیکتاتوری و ضرباتی که مجاهدین در این مسیر از دشمن و اپورتونیست‌های خائن درون تشکیلاتشان خورده‌اند، حاصل شده.
نگاهی سریع به تاریخچه مسئول اولی در سازمان مجاهدین و وضعیت گذشته و حال مجاهدینی که در این موضع تشکیلاتی ایفای مسئولیت کردند و هم اینک نیز در سازمان، مسئولیت‌های دیگری را تحت ریاست مسئول اول‌های بعدی (که پیشتر از نفرات زیر دست خودشان بوده‌اند!) به پیش می برند، اثبات‌گر این مدعاست.
تاریخچه انتخاب مسئول اول در مجاهدین
اگر نخستین مسئول اول مجاهدین را محمد حنیف‌نژاد (بنیانگذار سازمان) بدانیم
[caption id="attachment_28162" align="aligncenter" width="220"]
محمد حنیف‌نژاد[/caption] در تمامی دوران مبارزات مخفی مجاهدین، مسئول اول سازمان به علل روشن امنیتی، اساسا شناخته شده نبود.
اگرچه نقش مسعود رجوی در زندان و رضا رضایی در بیرون زندان در هدایت سازمان از فردای شهادت بنیانگذاران و بویژه پس از ضربه خائنانه اپورتونیست‌های چپ‌نما بر کسی پوشیده نبود.
اما به هر حال این موضع مسئولیت دارای هیچ تشخص و تمایز و امتیاز نمایانی نبود و تنها شمار اندکی از بالاترین مسئولان سازمان از هویت «مسئول اول» اطلاع داشتند.
با پیروزی انقلاب ضد سلطنتی و علنی شدن مبارزان مخفی دوران حاکمیت دیکتاتور، این موضع مسئولیت نیز تا حدودی (چه بسا با اسامی دیگر) در معرض اطلاعات عموم قرار گرفت تا به مرور زمان به شکل و ترتیبات کنونی در آمد.
اصطلاح «مسئول اول» را اول بار مسعود رجوی در یکی از سخنرانی‌هایش در باره محمد حنیف نژاد به کار برد که او را « معلم، مربی، مرشد و مسئول اول» خود و همه مجاهدین نامید.
[caption id="attachment_28165" align="aligncenter" width="200"]
برادر مجاهد مسعود رجوی[/caption] به پیشنهاد مسعود رجوی روز 26 مهرسال 1368 مریم رجوی در موضع مسئول اول سازمان قرار گرفت.
در سال 1372 فهیمة اروانی مسئول اول سازمان مجاهدین خلق شد.
و از آن پس طبق یک سنت تشکیلاتی، هر دو سال یکبار در یک پروسه انتخاباتی سه مرحله‌ای ( همانگونه که در ابتدای این نوشته اشاره شد) تمامی مجاهدین خلق ایران اقدام به انتخاب مسئول اول سازمان به مدت 2 سال می کنند. انتخابی که قابل تمدید است یا به علل شناخته شده امنیتی مانند وضعیتی که مجاهدین در عراق با آن روبرو بودند، قابل به تعویق افتادن است.
اسامی و تاریخ انتخاب و مدت مسئولیت تمامی کسانی که پس از محمد حنیف نژاد و مسعود رجوی در این موضع مسئولیت انجام وظیفه کرده‌اند به این ترتیب است:
1368 مریم رجوی
1372 فهیمه اروانی
1374 شهرزاد صدر حاج سید جوادی
1376 مهوش سپهری
1378 بهشته شادرو
1380 مژگان پارسایی
1384 صدیقه حسینی
1390 زهره اخیانی
1396 زهرا مریخی
نگاهی به اسامی بالا و حضور بلا منازع زنان مجاهد خلق در رهبری سازمان محوری مقاومت ایران از یک‌سو و از سوی دیگر نگاهی به یک‌پارچگی این سازمان با همه گستردگی جغرافیایی و تنوع فضا و اتمسفری که پیکره عظیم سازمان در آن تنفس می کند،
همچنین نگاهی به فضای سیاسی به شدت متحولی که می تواند روی سازمان و اعضایش تاثیرهای جدی و متفاوتی بگذارد،
آنهم در دنیایی که زیر تازیانه‌های مناسبات برخاسته از زن ستیزی آخوندی و کالاانگاری سوداگری مسلط بر جوامع توسعه یافته، در خود می پیچد
و نگاهی به شکل‌گیری و استمرار چنین تشکیلات و مناسباتی آنهم در بزرگترین سازمان مقاومت در تاریخ معاصر ایران ، بی شک نوید بخش سپهر نوینی برای ایرانیان است. سپهری که روشنای گلگون آن را از هم اینک نیز می توان در افق میهن دید.
