بمب ساعتی بنام بحران فرونشست زمین در ایران
بحران فرونشست زمین در ایران یکی از بحرانهای رو به رشد است که از ابتدای دهه ۱۳۸۰ در کشور جدی شد که به دلیل برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی رخ داده است. بسیاری از مناطق ایران، به‌ویژه در استان‌های تهران، اصفهان، یزد و خراسان، با این مشکل مواجه شده‌اند. نرخ فرونشست،متوسط حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتراست که در برخی نقاط حتی به ۵۰سانتیمتر در سال هم می‌رسد، این در حالی‌ست که نرخ جهانی فرونشست به طور معمول حدود ۴میلیمتر است. یعنی فرونشست زمین در ایران، ۵۰تا ۷۵برابر متوسط جهان است!
سازمان ملل از فرسایش خاک با عنوان «جذام زمین» یاد می‌کند و ایران در این شاخص رتبه اول در منطقه و سوم در دنیاست. همچنین کارشناسان فرونشست زمین را به «بمب ساعتی بی صدا» تشبیه کرده اند که با ایجاد گودالهای بزرگ، میتواند موجب تخریب سازه‌ها و کاهش مقاومت زمین در برابر زلزله شود.
«یک مطالعه جهانی درخصوص نرخ فرونشست زمین در کشورهای مختلف انجام شده و نشان می‌دهد، نرخ فرونشست عمده پهنه‌ها زیر ۱۰سانتیمتر است. اما در ایران نرخ فرونشست در این پهنه‌ها به بالای ۱۵سانتیمتر می‌رسد.»
براساس آمارهای رسمی کشور، نرخ فرونشست برخی نواحی استان کرمان به ۴۰سانتیمتر و در جنوب استان البرز و نزدیکی پایتخت بالای ۳۰سانتیمتر در سال است.همچنین در برخی نواحی استان اصفهان نرخ فرونشست زمین بیش از ۱۵سانتیمتر و برخی نواحی ورامین بالای ۲۰سانتیمتر درسال است.
طبق آمارهای بدست آمده میزان فرونشست زمین در ایران ۹۰برابر میانگین کشورهای توسعه‌یافته است. در حال حاضر ۳۰۰دشت ایران دچار این بحران بوده و برخی دیگر از دشتهای ایران از شرایط فرونشست عبور کرده و وارد مرحله بحرانی ایجاد فروچاله‌ها قرار گرفته‌اند. که میتوان به شرایط بحرانی دشت کاشمر، دشت کبودراهنگ همدان، دشت ورامین، دشت نظرآباد، دشت تهران، دشت مشهد و نیشابور، دشتهای استان کرمان، اصفهان و قزوین اشاره کرد.
در سال۲۰۱۰، سازمان زمین‌شناسی اعلام کرد بخش‌هایی از دشت جهرم و فسا به شکل نقطه‌ای با فرونشستی ۵۴سانتیمتری مواجه شده و این بالاترین رکورد در جهان است.
در دهه‌های اخیر، ورود سپاه پاسداران در پروژه‌های اقتصادی و زیرساختی کشور نقش عمده در بروز این بحران دارد، زیرا بسیاری پروژه‌های بزرگ کشاورزی، سدسازی و تامین آب و برق به واسطه همین شرکتها و مؤسسات وابسته به سپاه انجام شده که توجهی به ملاحظات زیست محیطی و پیامدهای درازمدت نداشته‌اند که همین باعث تحت فشار قرار گرفتن مضاعف منابع آبهای زیرزمینی شده است. به گفته کارشناسان امور اکنون دیگر آبی باقی نمانده که از زیرزمین کشیده شود. چرا که از ۹۰۰هزارچاه در ایران بیش از ۳۶۰هزار از آنها غیرمجازند و بنابه گزارش منتشر شده کمیته مقابله با خشکسالی در وزارت کشور، بیش از ۲۰درصد از آبخوانهای ما کاملا از آب تهی شده و با بحران مهاجرت های گسترده روبرو خواهیم بود.
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی رژیم گفته است: بر اساس آخرین مطالعات، حدود ۴۰میلیون نفر معادل ۴۹درصد از جمعیت کشور در پهنه‌بندی فرونشست زمین، زندگی می‌کنند. و این همان فاجعه هولناک در کمین است و هر چه زمان می‌گذرد انفجار این بمب ساعتی نزدیک و نزدیکتر می‌شود.