اشباح کیهانی؛ تلسکوپ جیمز وب اولین جمعیت کوتوله قهوه‌ای- تصویر روز ناسا
تصویر روز ناسا: اشباح کیهانی؛ راز ابرهای شبح‌وار ذات‌الکرسی
تصویر روز ناسا: اشباح کیهانی-
سحابی‌های IC ۵۹ و IC ۶۳ در صورت فلکی ذات‌الکرسی قرار دارند و در نیم‌کره شمالی قابل مشاهده‌اند.
این ساختارهای درخشان و سیال، با ظاهری شبح‌وار، در مقیاس کیهانی نمای چشم‌نوازی را ایجاد کرده‌اند. نمای دقیق از صورت فلکی ذات‌الکرسی، مناظری رنگارنگ از ابرهایی دنباله‌دار گونه به‌چشم می‌خورند: IC 59 در سمت چپ و IC 63 در کنار آن.
در تصویر روز ناسا چه می‌بینیم؟
اگر چه این ابرهای زیبا که حدود ۶۰۰ سال نوری از ما فاصله دارند، به نظر شبح‌وار می‌رسند، اما در واقع قربانی تابش قدرتمند و پرانرژی ستاره درخشان گاما ذات‌الکرسی شده‌اند و به‌آرامی در حال ناپدیدشدن هستند.
ستاره گاما ذات‌الکرسی، تنها ۳ تا ۴ سال نوری از این ابرها فاصله دارد و در لبه بالای سمت راست تصویر می‌درخشد.
تلسکوپ جیمز وب اولین جمعیت کوتوله قهوه‌ای احتمالی خارج از کهکشان ما را شناسایی کرده است
این «ستاره‌های شکست‌خورده» در محیطی قابل قیاس با کیهان اولیه هستند و مطالعه آنها ممکن است دانش ما از اولین ستاره‌ها و سیاره‌ها را افزایش دهد.
تیمی از اخترشناسان توانسته‌اند با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب یک جمعیت بزرگ کوتوله قهوه‌ای احتمالی را برای اولین بار خارج از کهکشان راه شیری پیدا کنند.
ما پیش از این حدود ۳۰۰۰ کوتوله قهوه‌ای را درون کهکشان راه شیری پیدا کرده بودیم. اما با کمک وب، اخترشناسان آژانس فضایی اروپا (ESA) برای اولین بار چندین کوتوله قهوه‌ای احتمالی را در فاصله ۲۰۰ هزار سال نوری از زمین پیدا کرده‌اند.
اخترشناسان می‌گویند تنها به لطف حساسیت و قدرت تفکیک فضایی خارق‌العاده در یک نوار طول موج درست می‌توان این اجرام را در فواصل بسیار دور شناسایی کرد. چنین دستاوردی تا پیش از تلسکوپ فضایی جیمز وب ممکن نبود و تلسکوپ‌های روی زمین نیز نمی‌توانند در آینده نزدیک به چنین قابلیتی دست پیدا کنند.
کوتوله قهوه‌ای چیست؟
کوتوله‌های قهوه‌ای نه سیاره هستند نه ستاره. آنها اجرامی آزاد هستند که ۱۳ تا ۷۵ بار از سیاره مشتری بزرگ‌ترند. کوتوله‌های قهوه‌ای، برخلاف سیاره‌ها، در دام نیروی گرانش هیچ ستاره‌ای گرفتار نشده‌اند. با این‌که این کوتوله‌ها از غول‌های گازی بزرگ‌تر هستند، اما جرم آنها به‌قدری نیست که نور زیادی تولید کنند. به همین علت، گاهی اوقات به آنها «ستاره‌های شکست‌خورده» می‌گویند.
دانشمندان این جمعیت کوتوله قهوه‌ای احتمالی را در یک خوشه ستاره‌ای پیدا کرده‌اند. به همین دلیل، کشف آنها این نظریه را تأیید می‌کند که کوتوله‌های قهوه‌ای مثل ستاره‌ها به‌وجود می‌آیند. فقط این‌ها نمی‌توانند به‌اندازه کافی جرم جذب کنند تا به ستاره‌های کاملاً بالغ تبدیل شوند.
برخی دانشمندان گمان می‌برند که بخش بزرگی از جرم کیهان در کوتوله‌های قهوه‌ای جمع شده است. از آنجا که این اجرام عمدتاً تاریک هستند و تقریباً هیچ نوری تولید نمی‌کنند، ممکن است بتوانند به مسأله حل‌نشده «جرم گم‌شده» پاسخ دهند. در حال حاضر، اخترشناسان سعی می‌کنند تا این جرم گم‌شده را با پدیده ماده تاریک توضیح بدهند.
تصویر روز ناسا: خوشه کروی NGC ۶۷۵۲ و کهکشان پنهان در پس آن
خوشه ستاره‌ای NGC ۶۷۵۲ شامل بیش از ۱۰۰ هزار ستاره است و در هاله کهکشان ما به دور مرکز کهکشان می‌چرخد.
حدود ۱۳ هزار سال نوری دورتر از ما، خوشه کروی NGC ۶۷۵۲ در هاله کهکشان راه شیری ما در حال چرخش است. این خوشه که بیش از ۱۰ میلیارد سال قدمت دارد، بعد از خوشه‌های امگا قنطورس، ۴۷ توکانا، و مسیه ۲۲، چهارمین خوشه کروی درخشان در آسمان شب محسوب می‌شود.
NGC ۶۷۵۲ بیش از ۱۰۰ هزار ستاره را در کره‌ای با قطر حدود ۱۰۰ سال نوری در خود جای داده است. این تصویر ترکیبی با رنگهای دقیق، ستارگان غول سرخ کهنسال خوشه را با هاله‌های زردرنگ به تصویر کشیده است.
مشاهدات دقیق‌تر نشان داده‌اند که درصد قابل توجهی از ستارگان نزدیک به مرکز خوشه، سیستم‌های چند ستاره‌ای هستند. هم‌چنین، تعدادی ستاره آبی مهاجر در این خوشه مشاهده شده است؛ ستارگانی که ظاهراً بیش از حد جوان و پرجرم‌اند و وجودشان در این خوشه، که سن همه ستارگانش دست‌کم دو برابر سن خورشید است، عجیب به نظر می‌رسد!
باور بر این است که این ستارگان آبی مهاجر در نتیجه برخوردها و ادغام‌های ستاره‌ای در محیط پرچگالی مرکز خوشه شکل گرفته‌اند.
توجه شود که ستاره آبی روشنی که در موقعیت ساعت ۸ از مرکز خوشه قرار گرفته، ستاره‌ای در پیش‌زمینه و در مسیر خط دید به سمت NGC ۶۷۵۲ است.