گزارش آسوشیتدپرس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
آسوشیتدپرس ۲۵مرداد، گزارشی مستند از وقایع مربوط به کودتای ۲۸مرداد علیه حکومت ملی دکتر مصدق با عنوان «کودتای سال ۱۳۳۲ با هدایت سازمان سیا، نخست‌وزیر را سرنگون و شاه را تثبیت کرد» منتشر کرد.
این گزارش بر اساس گزارشات مستند خبرنگاران آسوشیتدپرس در آن زمان، از آرشیو این منبع تهیه شده است. آسوشیتدپرس در مقدمه این گزارش می‌نویسد: در مرداد ۱۳۳۲، کودتای تحت حمایت سازمان سیا، نخست‌وزیر ایران را ساقط کرد و حکومت محمدرضا پهلوی را برای بیش از ۲۵ سال تثبیت کرد.
در بخشهایی از این گزارش به تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و به نقل از گزارشگر آسوشیتدپرس آمده است: گزارشات آسوشیتدپرس به خاطر سانسور عوامل کودتا و با تأخیر چند ساعته مخابره شد. آنها پس از انجام کودتا و سرنگونی دولت اجازه دادند خبرها منتشر شوند.
این کودتا که توسط ترکیبی از نیروهای نظامی و امنیتی انجام شد، پس از ملی کردن نفت توسط دکتر محمد مصدق، نخست‌وزیر وقت، صورت گرفت. در آن زمان، پالایشگاه آبادان ایران بزرگ‌ترین پالایشگاه جهان و منبع کلیدی برای بریتانیا بود که به‌خاطر دسترسی مجدد به آن، از کودتا حمایت کرد. آمریکا نیز با میلیون‌ها دلار رشوه، اسلحه و سایر امتیازات آنرا به پیش برد. کرمیت روزولت جونیور، طرح کودتا توسط سیا را از ایران هدایت می‌کرد.
آسوشیتدپرس در ادامه این گزارش مستند فضای تهران را در زمان و قوع کودتا این‌گونه تشریح می‌کند: نبردهای سنگین در مرکز شهر تهران شعله‌ور شده است. اولین تلاش قاطع پلیس و نیروهای وفادار به محمدرضا پهلوی برای تسخیر مقر پلیس مرکزی با رگبار گلوله شکست خورد. . سپس خبرهای منتشر شده توسط رادیو تهران که در لندن دریافت شده، حکایت از آن دارد که عوامل شاه مصدق را سرنگون کرده و اوباش، وزیر امور خارجه او، حسین فاطمی را «تکه تکه کردند»... . . اوباش طرفدار شاه حداقل هشت ساختمان را در مرکز شهر سوزاندند.
گزارشات می‌گویند این نابسامانی‌ها ناشی از تلاش نیروهای پلیس برای جلوگیری از ادامه تظاهرات خشمگینانه حامیان ملی‌گرای مصدق علیه شاه بوده است... شاه و ملکه‌اش که به رم گریخته‌اند، در هتل خود مشغول خوردن ناهار بودند که گزارش سرنگونی را شنیدند. سپس شاه با هیجان گفت می‌خواهد به کشور برگردد. او با عصبانیت از جا پرید و گفت اطلاعات بیشتری در مورد تأیید کودتا می‌خواهد تا به‌سرعت به ایران برگردد. شاه با نشان دادن گزارش رادیو تهران گفت: «به نظر می‌رسد ارتش سرنگونی مصدق را مهندسی کرده است».
گزارشگر در گزارش خود گفته است: با این‌حال هنوز ممکن است عمر این کودتا کوتاه باشد زیرا مصدق ملی‌گرا هنوز در بازارها و محله‌های فقیر نشین شهرهای شلوغ ایران از حمایت عظیمی برخوردار است. یک عامل اصلی دیگر که نامطمئن به نظر می‌رسد، حزب کمونیست توده است که معلوم نیست تا کی دست به کار نمی‌شود. هم‌چنین سؤال بزرگ این است که کاشانی در کجا ایستاده است؟ برای مصدق یا برای سلطنت جویان؟ کاشانی مانند یک مهره متحرک و لغزنده است... چند ماه قبل، در بهمن‌ماه ۱۳۳۱، زمانی که دعوای مصدق با شاه بر سر حکومت ارتش به اوج رسید، کاشانی در کنار شاه قرار گرفت. اوباش کاشانی مصدق را در لباس خواب تعقیب کردند، اما او توانست خانه اش را ترک کند.
آسوشیتدپرس عکسهایی را از صحنه‌های تظاهرات مردم و درگیری با کودتاچیان به همراه این گزارش منتشر کرده است.