نیما یوشیج – پدر شعر نو ایران
پدر شعر نو ایران – نیما یوشیج
با زندگی شناسنامهیی نیما یوشیج در مقالهها و کتابها همراه بودهایم و آشناییم. با علم به اینکه بررسی رد پای آثار یک هنرمند از زندگی و محیط او جدا نیست، در این نوشته، زندگیِ شناسنامهیی نیمایوشیج مـد نظر نمیباشد.
میخواهیم کار شاعری را بشناسیم که از هالهٔ «هول شب»ِ
زندگیِ بشر حرف زد که «خانهاش ابریست / یکسره روی زمین ابریست با آن». شاعری که «با نظم هوشربایی / آواز آدمیان را شنیده / در گردش شبانی سنگین».
میخواهیم به یاد بیاوریم که کار نیما یوشیج در دست بردن به ساختار و زبان شعر فارسی، از کجا شروع شد، چه عواملی باعث آن شدند و یاریدهندگان اندیشه و جراحی بزرگ نیما، چهها بودند.
شعر نیمایی چیست؟
نیما دو کار با شعر فارسی کرد:
ـ تحول در فرم
ـ گسترش سیالیت اندیشه و حواس شاعر برای رسوخ در تصاویر و حواس و معنا.
نیما در ایجاد تحول در شعر کلاسیک فارسی، وزن را نگهداشت، قافیه و ردیف را مناسب و جزء موسیقی و محتوای شعر دانست؛ اما به اختیار شاعر گذاشت. نیما اوزان عروضی و اندازههای ثابت شعری را شکست تا شاعر بتواند در فضای سیال اندیشه و حواس و معناها رسوخ کند و در قید و بندهای اندازهها و عروض گرفتار نیاید.
این رو شکستن فرمهای سدههای متمادی و ثابت شعر کلاسیک فارسی از دلیریهای دست بردن نیما در زهار سنتهای کهن و بازدارنده در راه اندیشندگی بود. نیما دنبال محتوایی بود که منشأ حرفهای نو، دیدگاهی مرتبط با زندگی و تغییر در جامعه و ارزشهای شاعر باشد.
آنچه مسلم است نیما به این مشغله و پرسش رسیده بود که «شعر چیست؟» نیما خواست که زبان، دایرهیی باز کند در تمام جهات. اما چگونه؟
مطالب مرتبط
شعر آخر بازی – از زنده یاد احمد شاملو
به یاد نیما یوشیج پدر شعر نو ایران