دکتر حسین فاطمی، شهید راه وطن، یار وفادار دکتر مصدق، مدافع حقوق ملت ایران
دکتر حسین فاطمی
الگوی درخشان وفا و ایستادگی
همراهان و همکاران سابقش او را به بی صداقتی یا جاسوسی اینتلیجنت سرویس متهم کردند. آخوندها اقدام به ترور او کردند. چرچیل طی نامة محرمانه یی به شاه نوشت: برای او بهترین جواب اعدام است. شاه گفت: او هنوز پیدا نشده، وقتی دستگیر شود اعدام خواهد شد. سر دنیس رایت، سفیر انگلیس به تیمور بختیار گفت: در نخستین فرصت مشتی به دهان او بکوب تا بداند هیبت امپراطوری بازی کردنی نیست.
18آبان 1358، سردار شهید خلق موسی خیابانی، طی یک سخنرانی بر مزارش، او را تک ستارة درخشان آسمان انقلاب ایران در دوران نهضت ملی توصیف کرد.
دکتر حسین فاطمی، جوانترین وزیر خارجة تاریخ ایران. دستیار و معاون پارلمانی دکتر محمد مصدق.
رادیو ایران :
این جا تهران است، شنوندگان ارجمند، در برنامة مصاحبه امشب همانطور که قبال اطلاع داده شد، جناب آقای دکتر حسین فاطمی معاون پارلمانی نخست وزیر شرکت می کند. اینک با تشکر از ایشان مصاحبه را شروع می کنیم:
ببخشید جناب آقای دکتر فاطمی ممکن است بفرمایید تأثیر مطبوعات درمبارزة ملی شدن صنعت نفت تا چه حد بوده است؟
صدای فاطمی: از من خواسته اند که نقش مؤثر ونافذ مطبوعات را در کار ملی شدن نفت تشریح کنم. و توضیح دهم که قلمهای رشید و شجاع و وطن پرست در این مبارزة مقدس تا چه حد سهیم و شریک بوده اند.
حسین فاطمی در روز عاشورای 1296 شمسی درشهر نائین به دنیا آمد. درسال 1316 پس از پایان تحصیلات دبیرستانی به تهران رفت. از همان نخستین روزهای ورود به تهران سردبیر و مدیر داخلی روزنامة ستاره شد. بعد از سقوط دیکتاتوری 20سالة رضاشاه، سردبیری روزنامة باختر را عهده دار گردید. فاطمی در تابستان 1324 برای گذراندن دورة دکترا روانة پاریس شد. شهریور 1327 به ایران برگشت. در 20اردیبهشت 1330 معاونت سیاسی و پارلمانی مصدق را به عهده گرفت. 26بهمن سال1330 بر مزارمحمد مسعود، روزنامه نگار شهید، مورد سوءقصد عامل آخوندها قرار گرفت. شب کودتای 25مرداد 1332، بازداشت و فردای همان روز باشکست کودتا آزاد شد و بلافاصله کاخهای شاه را که گریخته بود مهر و موم کرد. وی پس از کودتای 28مرداد32 مخفی شد.
ما روزهای اول مبارزه را طی می کنیم. زحمت و مرارت بسیار در پیش داریم. ولی بدون تردید سرانجام موفقیت با ماست. 22خرداد 1321 یعنی نزدیک به یک سال پس از سقوط رضا شاه نوشت:
دزدها هنوز هم مال مردم را می برند. اما همان جا بلافاصله اضافه کرد: ما تا دقیقة آّخر مبارزه می کنیم.
فاطمی که مشروطیت را برباد رفته می دید، روز 15مرداد 1328 در روزنامة باختر نوشت: «معنی 40سال مشروطیت این بود که ما درخانة خودمانجرأت نفس کشیدن نداریم و هر وقت صدایی بلند کنیم، با تخماق حکومت مغزمان متلاشی می شود!»
او در سرمقالة 26مرداد 1328 روزنامة باختر نوشت: «طبقة زمامدار ایران از قلم پاک که ... جیره خوار او نمی شود، وحشت دارد.... در این قبرستان کسی حق زندگی دارد که با کفن دزدها شریک زندگی دارد... دراین قبرستان کسی حق زندگی دارد که با کفن دزدها شریک باشد، استخوان مرده ها را بسوزاند .... و با لاشخورها دمخور بشود.
رسوایی انتخابات تقلبی دورة شانزدهم مجلس بلافاصله مهر تأییدی شد بر آن چه که فاطمی فریاد می کرد و می نوشت، او در روز 12مهر 1328 نوشت: این انتخابات رسوا مردم را به ستوه آورده است. دکتر فاطمی پس از آزادی نوشت: هنوز ایران آن قبرستانی نیست که شرکت نفت آرزو می کند. روز 30آذر در سرمقالة باختر امروز نوشت: به این شغالهایی که در سوراخهای بهارستان پنهان شده اند، بگویید آن آزادی عمل که لیست انتختابات ایران را دکتر اقبال به امضای کلنل ویلر مستشار سفارت انگلستان برساند، برای همیشه در ایران مرد. و هفدهم دیماه 1329 نوشت: غلامان اجنبی گمان کردید با سرنوشت یک مملکت می شود شوخی کرد؟ روز 29دیماه همان سال در سرمقالة بسیار تندی نوشت: آقای سفیر انگلستان... به دنیا نشان خواهیم داد که ملت ایران در مبارزة مرگ و زندگی خویش، با کسی شوخی نمی کند. روزبیست ویکم مهر دکتر فاطمی کودتایی را که توسط میدلتون، کادار سفارت انگلستان، سرلشگر زاهدی، سید ضیاءالدین طباطبایی، اسدالله علم، سرلشگر حجازی، سرتیپ آریانا و با همکاری دکتر مظفر بقایی ضد دولت مصدق در حال شکل گیری بود افشا کرد. 9روزبعد دکترفاطمی قطع رابطة سیاسی ایران وانگلیس را اعلام کرد.
در این زمان دربار و دولتهای استعماری و ارتجاع داخلی، تماما دست در دست یکدیگر، به دشمنی با نهضت ملی و رهبران صدیق آن به ویژه فاطمی بر خاسته بودند و سرانجام روز 26بهمن 1330 ماشة اسلحه یی را که عوام سید ضیاءالدین طباطبایی تهیه کرده بودند، آخوندها چکاندند. جنایت بر مزار محمد مسعود اتفاق افتاد که او نیز توسط فرصت طلبان خائن ترور شد. آن شلیک اگر چه دکتر فاطمی را نکشت، ناقوس شروع جنگی بود که تا تابستان سال بعد بی امان ادامه یافت و با اوج خود رسید. آن شلیک اعلام شروع فصل کودتاهای پی در پی بر ضد تنها حکومت ملی تاریخ ایران بود. شب کودتای 25مرداد 1332 دکتر فاطمی و دو تن دیگر از اعضای دولت مصدق توسط گارد شاه دستگیر شدند. با بازداشت سرهنگ نصیری، رئیس گارد سلطنتی توطئة کودتای 25مرداد، خنثی شد و شاه به بغداد گریخت. روز 25مرداد، فاطمی کاخهای شاه را مهر و موم کرد و به سفیر ایران در بغداد تلگرامی برای بازداشت شاه فرستاد و عصر همان روز 25مرداد، در میتینگی درمیدان بهارستان دکتر فاطمی خواستار لغو نظام سلطنتی شد. در سرمقالة باختر امروز 25مرداد نوشت: بی اعتنایی به سرنوشت میلیونها مردم، تا همین جا کافی است، سرمقالة فردا تندتر بود: شاه سردستة خیانتکاران. اما درست در هنگامة نبرد و در اوج مبارزات نهضت ملی ایران، یاران سست عنصر و مدعیان بی عمل، فرو نشستند و سرانجام ارتجاع و استعمار و دربار فاسد، موفق به اجرای کودتای شوم خود شدند. دکتر فاطمی پس از کودتای 28مرداد 32 مخفی و در اواخر زمستان همان سال دستگیر شد. فاطمی روز دستگیری و حین جابه جایی به زندان، مورد تهاجم سازمانیافتة اوباش دولتی قرار گرفت و به شدت زخمی شد. اما فاطمی آن چنان محبوب بود که شاه خائن حتی در زندان و آخرین لحظات هم امید داشت او را بخرد. یکی از همبندان دکتر فاطمی نقل کرده: فرستادة مخصوص شاه، تیمور بختیار که حامل پیام شاه بود، شکست خورده از سلول فاطمی بیرون آمد و سرانجام سحرگاه روز چهارشنبه 19آبان 1333 دو مزدور سرسپردة شاه جنایتکار، سرتیپ آزموده،دادستان ارتش و تیمور بختیار، فرماندار نظامی، برای اجرای مراسم اعدام به سلول دکتر فاطمی در زندان لشگر 2زرهی رفتند. دکتر فاطمی درآخرین صحبتهایش گفت: من می میرم که نسل جوان ایران از مرگ من درس عبرتی گرفته و با خون خود از وطنش دفاع کرده و نگذارد جاسوسان اجنبی بر این کشور حکومت نمایند. سرانجام دکتر فاطمی با 8گلولة صربی در خون داغش پرپر شد. اورا بنا به وصیتش در مزار شهیدان 30تیر1331 در ابن بابویه به خاک سپردند. کلام آخرینش این بود: مرگ بر دوقسم است. مرگی در رختخواب ناز ومرگی درراه شرف و افتخار. من خدای را شکر می کنم که در راه مبارزه با فساد شهید می شوم. امیدوارم سربازان مجاهد نهضت هم چنان مبارزه را ادامه دهند
دکتر حسین فاطمی، شهید راه وطن، یار وفادار دکتر مصدق، مدافع حقوق ملت ایران