سی تیر سالروز قیام ملی مردم ایران-۲۹تیر۱۳۹۷

سی تیر سالروز قیام ملی مردم ایران- به رهبری دکتر محمد مصدق- ۲۹تیر۱۳۹۷


 

«من خاک پای این ملتم و مقدرات من از مقدرات او جدا نیست. هر امکانی که در داخل کشور برای معالجه وجود داشته باشد، برای من کافیست."

سلام هم میهنان عزیز! این کلمات که شنیدین از آخرین جملات رهبریه که یه نهضت بزرگ ملی رو در ایران هدایت کرد و بزرگترین سرمایة ملت ما یعنی نفت رو ملی کرد؛ اما ... راضی نشد حتی برای درمان بیماری خودش هزینه ای از خزانة کشور صرف کنند. در این برنامه از اون رهبر بزرگ و قیام مردم ایران در دفاع از رهبری او صحبت میکنیم با حضور شخصیتهایی که شاهدان صحنه های اون قیام و اون سالها بوده ن. با ما همراه باشین.

30 تیر 1331: در این روز مردم یک صدا فریاد میزدند :‹‹از جان خود گذشتیم ،با خون خود نوشتیم ، یامرگ یا مصدق ! ›› .

صبح روز 27 تیر پدرم من رو که اون زمان 10 سالم بود به مغازه اش در خیابان سعدی برد. یک ساعت بعد تظاهرات مردم شروع شد. صدای گلوله میآمد. پدرم در مغازه را بست و به خیابان اکباتان رفتیم که برویم به میدان بهارستان.هنوز چند قدمی نرفته بودیم که عده ای از جوانان جمع شدند و شعارهای یا مرگ یا مصدق را شروع کردند.

. چند دقیقه بعد یک کامیون نظامی رسید و 30- 40 سرباز پائین پریدند و بطرف جوانان دویدند.

یکی از اونها رسید به جوانی. جوان همانطور که میدوید فریاد زد یا ابوالفضل. یا حضرت عباس. یک ثانیه بعد ضربه قنداق تفنگ فرود آمد. بقیه سربازها از رویش عبور کردند. »

 

در گوشه ای از گورستان ابن بابویه، در شهر ری، برروی سکویی کمی بلندتر ازسطح زمین ، بیست وچهار آرامگاه در دو ردیف، هست. همه به یک شکل ویکسان دردوردیف پهلوی هم. روی تمام ا،نها یک جمله نوشته :‹‹ شهید راه وطن ...( بعد نام شهید)..... تاریخ شهادت 30 تیر1331 .›› اونجا آرامگاه شهدای ‹‹قیام ملی 30 تیر›› هست.

برای جانفشانیهای مردم در قیام سی تیر، دو سرود ساخته شده. یکی سرود سی تیر، و دومی سرود شهیدان تیر. حسینعلی متین رضا یکی از شاگردان استاد ابوالحسن صبا در شرح این که چطورشد سرود سی تیر ساخته شد نوشته:

صبح روز سی تیر به منزل استاد در میدان بهارستان رفتم.

ساعت 10 مرحوم حسین ملک هنرمند و استاد سنتور با سر و وضع بهم ریخته وارد شد. استاد پرسیدند: کجا بودی؟

گفت صبح به قصد منزل شما وارد خیابان شاه‌آباد شدم، تا نزدیک خیابان ظهیرالاسلام به سختی آمدم. در آنجا ناگهان تیراندازی شروع شد. من پریدم در جوی آب که عمقش زیاد بود. موضع گرفتم و نظاره‌گر اوضاع و منتظر رهایی.

در همان حال ناگهان آهنگی مارش گونه به ذهنم خطور کرد و دیگر همان‌جا ماندم تا آهنگ کامل شود و شد.

بعد از چند لحظه استاد ابوالحسن صبا فرمودند برو سنتور را بیاور تا ببینم چه دسته گلی تدارک دیدی. سنتور آورد و شروع کرد به نواختن آهنگی که ساخته بود. استاد گوش کردند، خیلی خوششان آمد و فرمودند همین الان روی آن شعری می‌سرایم و سرود:

تا حدود ساعت 7 بعدازظهر، هم شعر و هم آهنگ کامل شد» .

***

درگیری، بین توده های مردم و نیروهای شاه بیشتر می شد از میدان بهارستان شما به اطراف که می رفتی از اکباتان ازاونطرف تا خیابان خیام از اونطرف خیابان صفی علیشاه، شاه آباد، مخبرالدوله، و همینطور تمام خیابونها، همینطور جمعیت بود خودجوش، تظاهرات می کردند ....روز سی تیر من یادمه تو میدون توبخونه تانکها بودند شلیک میکردند ... هرچه می زدندمردم عقب نشینی نمی کردند..... اونهم یه شعار می دادند یا مرگ یا مصدق».

ملی شدن نفت: 29 اسفند1329

قیام سی تیر: 30تیر 1331

کودتا علیه مصدق: 28مرداد 1332

« این قیام یک سال و 4 ماه پس از به ثمرنشستن نهضت ملی صنعت نفت رخ داده است.

در همون ماجرا یکی ا ز روزنامه نگاران ایرانی از مستربوین وزیر خارجه وقت انگلیس درحضورسایر خبرنگارها و همینطور در حضور سفیر ایران درلندن سوالی می کنه که هم سوالش و هم جوابش جالبه. توجه کنین:

«شما از جان ما چه میخواهید ؟چرا نمیگذارید مردم این کشور روی آسایش ببینند ؟ چرا این باندهای فاسد وسباهکار را تقویت میکنید ؟چرا نمی گذارید یک حکومت ملی وعلاقمند ودلسوز بحال ملت ایران تشکیل گردد ؟....وچرا وچرا وچرا....؟ ازجان مردم ما چه میخواهید؟

مستربوین: وزیر خارجه انگلیس: با خونسردی

نفت ! نفت ! نفت !

درسال 1329 دکتر مصدق درست رو درروی همه فشارهای داخلی و خارجی ,پیشنهاد ملی شدن صنعت نفت سراسر کشور رو، به کمیسیون نفت مجلس ارائه داد. هرچند که این پیشنهاد زیر فشارهای استعمار و عوامل داخلیش به نتیجه نرسید ولی مصدق راهش رو ادامه داد تا بالاخره تونست نفت رو ملی کنه“

14 تیر 1331 استعفای مصدق

یکسال و چهارماه بعد از ملی کردن صنعت نفت، حالا در چها ردهم تیر 1331 دکتر مصدق با توجه به افتتاح مجلس دور هفدهم بنا به سنت پارلمانی استعفا کرد . اما این خطرناک بود. چون، رأی اعتماد مجدد به دکتر مصدق در شرایطی که دادگاه لاهه هم در حال قضاوت دعوای ایران بود، حا ئز اهمیت بود. یعنی اگه در اون شرایط مجلس به دولت مصدق رأی اعتماد نمی داد، این می توانست دررأی دیوان لاهه تأ ثیری منفی بگذاره و تلاشهای مصدق رو برای پیروزی در اون دادگاه بی اثر کنه .

عوامل وابسته به انگلیس در ایران قبلا تمهیدات لازم را به وجود آوردند وریاست مجلس را دراختیار گرفتند .

دکتر سید حسن امامی که به امام جمعه وابسته به دربار وسیاست انگلستان مشهور بود، تونست ریاست را از نامزد جبهه ملی،یعنی دکتر معظمی بگیره. در نتیجه، توی این رأ ی گیری امامی 39 رأی ودکتر معظمی 35 رأی کسب کردن.

در اثنای استعفای دکتر مصدق، موج حمایت مردمی از سرتاسر کشور برای نخست وزیری مجدد او جریان داشت.

با این فشارهای ...... بالاخره در15 تیر با فشار افکار عمومی وتلاش نمایندگان جبهه ملی توی مجلس، دکتر مصدق خوشبختانه دریک رأی گیری ، مجددا به نخست وزیری انتخاب شد

روز 19 تیر ،شاه فرمان نخست وزیری مصدق رو صادر کرد .

دکترمصدق مواد مهمی رو بعنوان مهمترین خطوط سیاست خودش اعلام کرد. برا اصلاحات داخلی.

از میان این مواد یکی این بود : تقاضای تصویب لایحهی اختیارات به مدت شش ماه در مورد: ‹‹ اصلاح امور مالی اقتصادی، قضایی، بانکی، ایجاد سازمانهای ملی».

مهمترین این خواسته ها وزارت جنگ بود. در این اثنا اختلافات دکتر مصدق با شاه در تصدی مقام وزارت جنگ وارد مرحله بحرانی شد .

 

دکتر مصدق می گفت من نخست وزیرم و طبق قانون اساسی ، وزیر جنگ رو باید خودم تعیین کنم. تا اون تاریخ وزیر جنگ رو شاه معین میکرد و وزارت جنگ فقط مجری فرمانهای اوبود. دولت، از مفاد تعالیم و دستورهای ارتش مطلع نمی شد و نمی تونست به اعمال فرماندهان لشکرها و رؤسای ارتش نظارت داشته باشه..

25 تیر 1331استعفای مجدد مصدق:

شاه اصرار داشت که وزیر جنگ وتمام مقامات نظامی را خودش منصوب کنه. اما دکتر مصدق خوب می دانست که این به شخص شاه وسیاستهای او امکان میده که که درروند اجراییات دولت اخلال کند ومانع دستیابی به اهداف ضد استعماری او شود . این بود که مصدق روز 25 تیر1331 استعفاشو خطاب به شاه نوشت.

‹‹ چون پیشرفت کار دراین موقع حساس ایجاب می کند که پست وزارت جنگ را شخصا عهده دار شوم و این کار مورد تصویب شاهانه واقع نشد البته بهتر آن است که دولت آینده را کسی تشکیل دهد که کاملا مورد اعتماد باشد .... با وضع فعلی ممکن نیست مبارزه ای که ملت ایران شروع کرده است ،پیروزمندانه خاتمه دهد .

26 تیرماه 1331: نصب قوام به نخست وزیری

شاه که در محبوبیت روز افزون دولت ملی دکتر مصدق نابودی سلطنت خود را می دید پس از استعفای دکتر مصدق, فرصت را غنیمت شمرد و احمد قوام، مزدور دربار و استعمار را به نخست وزیری منصوب کرد و قوام هم با سرازیر کردن تانکها وزرهپوشهای ارتش سرکوبگر خود به خیابانهای تهران تلاش کرد زیر برق سرنیزه جنبش مردم را سرکوب کند.

27 خرداد 1331: اعلامیة قوام السلطنه

« ... به عموم اخطار می کنم که دوره ی عصیان سپری شده و روز اطاعت از اوامر حکومت فرارسیده است. کشتیبان را سیاستی دگر آمد!» رئیس الوزراء قوام السلطنه.

اعلامیة نمایندگان طرفدار ادامة نهضت ملی ایران:

ملت رشید ایران!... نهضت ملی ایران هرگز مقهور دخالت های استقلال شکنانهی بیگانگان نخواهد شد. و تا حصول نتیجهی قطعی در احقاق حق ،و رهایی کشور از چنگال سیاستهای استعماری، استقامت خواهد کردم. روز دو شنبه سیام تیر 1331 در سرسر کشور تعطیل رسمی اعلام می شود...»

30 تیر 1331 قیام عمومی:

اما در روز سی ام تیرماه مردم شهرهای مختلف ایران، بخصوص تهران به پا خاستند و با قیام قهرمانانهی خود و شعار «یا مرگ یا مصدق», نقشه های شاه و استعمار را در هم ریختند.

سرکوب خونین این قیام منجر به شهادت صدها تن از قیام کنندگان و مجروح شدن قریب به 800نفر گردید اما خللی در عزم ملت ایران ایجاد نکرد. در بعد از ظهر روز سی ام تیر, استبداد و استعمار در برابر قیام ملی سی تیر, وادار به عقب نشینی شدند و دکتر محمد مصدق به دست توانا و پر قدرت ملت ایران مجددا به نخست وزیری باز گردانده شد.

تظاهرات پر شکوه روزسی ام تیر قیام یک ملت زنده بود که جنگ بیامانی را برای آزادی و رو در روی استبداد استعمار و ارتجاع پیش برد. مزدوران بی دریغ به روی مردم بی سلاح، گلوله باریدند و برای سرکوب آنها از تانک و زرهپوش مدد گرفتند. مردم کشته های زیادی بر جا گذاشتند اما از پیشروی نایستادند. تا سرانجام، قوام السلطنه، اون پیرغلام ارتجاع و استعمار رو از اریکة زمامداری به زیر کشیدند و پوزة اربابان او رو به خاک مالیدند

31 تیر 1331: سخنان مصدق بعد از پیروزی

فردای 30 تیر مصدق در برابر انبوه مردمی که در مقابل منزلش جمع شده بودند گفت:

"ای کاش مرده بودم، و ملت ایران را این طور عزا‌دار نمی‌دیدم. ای مردم من به جرأت می‌گویم که استقلال ایران از دست رفته بود ولی شما با رشادت خود آن را گرفتید.

بعد از قیام مصدق گامهای خیلی مهمی با شتاب زیاد برای اصلاح امور کشور برداشت. راه پیروزی مردم ایران با خون شهیدان باز شده بود.

اقدامات مصدق بعد از پیروزی:

اخراج سلطنت طلبان از کابینه

بعهده گرفتن کفالت وزارت جنگ توسط مصدق

اعلام سی تیر بعنوان روز شهدای ملی

بازگرداندن زمین های رضا شاه به دولت

قطع بخشی از بودجه دربار و اختصاص آن به وزارت بهداری

در آوردن بنیادهای خیریهی سلطنتی زیر نظارت دولت.

ممنوع کردن شاه ازبرقراری ارتباط مستقیم با دیپلماتهای خارجی

تغییر نام وزارت جنگ را به وزارت دفاع

کاهش 15 درصد از بودجه نظامی

کاهش بودجه ی نهادهای اطلاعاتی

اخراج ژنرالها و افسران مزدور ارتش

خود مصدق هم دربار را به دخالت در سیاست متهم کرد واطمینان داد که یک کمیته ویژه پارلمانی مسائل قانونی میان کابینه وشاه را بررسی کند . در گزارش این کمیته آمده بودکه قانون اساسی سرپرستی واداره نیروهای مسلح را در صلاحیت دولت قرار داده است ، نه شاه . باین ترتیب، شاه در اردیبهشت 1332، همهی قدرت واختیاراتی را که از شهریور 1320 به دست آورده بود، از دست داد.

« اولین احساس من در مورد مصدق این بود که او وطن‌پرست کبیری است. .... یک ناسیونالیست باشرف و فداکار. اوعلاقة زیادی به سعادت ملتش داشت.»

دکترشاخت اقتصاددان معروف آلمانی : « در مصدق من چهرة مردی را دیدم که دارای هوشی سرشار وتبحری فوق‌العاده در استفاده از دیپلماسی و ارادة پولادین بود. »

« این رستاخیز ملی ثابت کرد که مردم ایران با واقع بینی و توجه کامل به مصالح خویش راه خود را انتخاب کرده و دیگر به هیچ قیمتی از اون باز نخواهند گشت »

قیام 15 خرداد1342

قیام 17 شهریور 1357 میدان ژاله

قیام ضدسلنتی

سخنرانی آقای طالقانی و آقای مسعود رجوی دراحمد آباد14 اسفند سال 1358

مسعود رجوی در مراسم احمدآباد: مصدق بزرگ هرگز پیمان نشکست و تن به سازش نداد و تا آخرین روز حیات همچنان به عهدی که با خدا و خلق بسته بود وفادار ماند........ این برگیست پرا فتخار و غرور آفرین که پیوسته نصیب آنهایی شده است که دست رد به سینهی استعمار گران وعمال آنها زدهاند و به آنها قاطعانه “ نه ” گفته اند. اما تا آنجا که به مردم ایران مربوط میشود تا ابد به ایستادگی دکتر محمد مصدق ا فتخار خواهند نمود.

سی خرداد 1360

5 مهر 1360

قیام 18تیر 1378

قیام خرداد 1388

قیام عاشورای88 ـ 6دیماه 1388

قیام 25 بهمن 1389

خروشهای جوانان در سال 92 بعد از انتخابات

ملتی هم هست که در راه آزادی از همه چیز می گذرد و دیگران هم اگر علاقه به وطن دارند، باید از همین راه بروند».

هم میهنان گرامی بخاطر همراهیتون با این بزرگداشت از قیام ملی سی تیر بی نهایت متشکریم. خدانگهدارتون.

 

 

 


 

لطفا به اشتراک بگذارید: